Trong buổi GẶP MẶT KỶ NIỆM 20 NĂM NGÀY THÀNH LẬP HỘI ĐỒNG HƯƠNG HẢI DƯƠNG TỈNH LÀO CAI, tổ chức sáng 22/11 tại Nhà hàng Đức Huy, phường Bắc Cường
1.Trước 1887, khi Pháp lập hệ thống chính quyền dân sự 6 cấp thì đất Hải Phòng nay nằm trong các Phủ: Ninh Giang (huyện Vĩnh Bảo), Nam Sách (huyện Tiên Minh), Kinh Môn (huyện Thuỷ Đường) và Kiến Thuỵ (Nghi Dương, Kim Thành, An Dương, An Lão) của tỉnh Hải Dương, tỉnh mang tên “ánh sáng rọi từ phía biển”. Tức xứ Đông, trấn, lộ Hải Đông, một trong “Thăng Long tứ trấn” xưa.
Sau này, khi thành lập tf Hải Phòng (1888), tỉnh Hải Phòng (1898), tỉnh Kiến An (1902) rồi hợp nhất thành tf Hải Phòng vào 1962 thì giữa Hải Phòng và Hải Dương vẫn gắn bó khăng khít, xứng đáng là trung tâm kinh tế-văn hóa, là phên dậu phía Đông kinh đô nước Việt.
2.Trong thực tế xã hội, sau một thời sống, quần cư tại quê hương bản quán, cá nhân, gia đình hay một nhóm người ra đi để tìm chỗ ở tốt hơn, phù hợp hơn nơi ở cũ. Di cư của người có thể là đi tìm kế sinh nhai; do tránh chiến tranh, thiên tai hoặc bởi lý do chính trị. Tùy hoàn cảnh mà có thể di cư nội vùng, đến vùng khác, thậm chí sang quốc gia khác; có tổ chức hay tự phát.
Chúng ta, những người gốc xứ Đông có mặt tại Lào Cai là trong bối cảnh đó. Thời cận đại, những người vốn là phu đồn điền, dân phu làm đường sắt Hà Nội-Lào Cai-Côn Minh, mở mang các tuyến đường bộ...dần hình thành những xóm, làng như: Giang Đông, Ba Chùa, Phố Tèo. Đặc biệt những năm 1960, nghe theo tiếng gọi củ Đảng, của Bác, người dân xứ Đông đã nhừng lại ruộng vườn, chia tay nơi chôn rau cắt rối lên khai hoang vùng biên viễn phía Tây Bắc.
3.Những người con dù sinh ra ở xứ Đông hay bố mẹ rời quê lên Lào Cai mới sinh nhưng đều vẫn nhận là “người xứ Đông”, luôn nhớ về quê hương, nhận ra nhau qua giọng nói, tác phong mối khi gặp mặt, dù chưa quen biết trước. Chính vì thế mà bà con tự tập hợp nhau lại báo cáo cấp có thẩm quyền và được cho phép thành lập “Hội Đồng hương”. Những năm trước hoạt động lẻ tẻ, không thống nhất, không có mối liên hệ chặt chẽ. Những năm gần đây, các “Hội đồng hương" đã được thành lập ở cấp tỉnh và từ đó hoạt động “Đồng hương” đã lớn mạnh cả chiều sâu và chiều rộng.
Lời khai mạc và Báo cáo của lãnh đạo Ban Liên lạc Hội đã thể hiện điều đó, xin ghi nhận và học tập, nhất là việc tổ chức buổi gặp mặt ngày hôm nay.
4.Riêng Hội Đồng hương Hải Phòng tỉnh Lào Cai, đến nay đã 3 kỳ Đại hội: 24/6/2007, 03/3/2013 và 07/10/2018. Đến nay Hội có 25 Hội cơ sở với tổng số 107 Chi hội, 2.320 Hội viên hoạt động tương đối toàn diên, trong đó chú trọng việc thực sự là càu nối giữa bà con với 2 quê. Trong năm 2020 chúng tôi đã nhận được 300 số báo Tết của quê hương và đã phân bổ tới tận các Chi hội khắp Lào Cai. HĐH Hải Phòng tại Lào Cai đã tham gia Tết trồng cây tại quê hương Đất Cảng, đã tiếp nhận 42 tấn gạo của quê hương hỗ trợ đồng bào gốc Hải Phòng bị ảnh hưởng bởi cơn lốc, mưa đá hồi tháng 4, 5. Đã sử dụng có hiệu quả Quỹ Khuyến học Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Sang năm 2021, chúng tôi sẽ tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm nhân dân Hải Phòng lên Lào Cai xây dựng kinh tế - văn hóa - quốc phòng tại Lào Cai.
Mọi việc đã và đang được khởi động. Rất mong được sự chung lòng, chia vui của Hội Đồng hương và bà con gốc Hải Dương trên đất Lào Cai.
Trước khi dừng lời, xin có mấy vần nôm na:
Anh già, tôi tuổi đã cao,
Về đây gặp gỡ, gửi trao tâm tình.
Sân chơi chung của chúng mình,
Trọn tình biên ải, vẹn tình Đồng hương.
